Vikipedi, özgür ansiklopedi
Git ve: kullan, ara
Bu maddedeki veya maddenin bir bölümündeki bazı bilgilerin kaynağı belirtilmemiştir.
Ayrıntılar için maddenin tartışma sayfasına lütfen bakınız.
Maddeye uygun bir biçimde kaynak ekleyerek Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.
Bu madde Türk Birliği maddesine çok benzemektedir ve bu ikisinin tek başlık altında birleştirilmesi önerilmektedir. Birleştirme işlemini yerine getirdikten sonra lütfen Geçmiş birleştirme şablonunu açıklamalara uygun şekilde kullanarak madde geçmişlerinin birleştirilmesini sağlayın.
Türklerin yaşadığı coğrafyaTürk Dünyası, 20. yüzyılın sonları ve 21. yüzyılda tüm Türk halkları için kullanılan coğrafi ve kültürel bir kavram [1].
Türk Dünyası, Tüm Türk soylu halklarını kapsayan bir kavramdır. Bazı araştırmacılar sadece Orta Asya için bu kavramı kullanır. Türkistan kavramı ile eş anlamlı kullanıldığı da olur. Ancak Orta Asya ve Türkistan kavramlarından daha geniş bir kavramı ifade eder.
Türk Dünyası, Orta Asya'ya ek olarak Türkiye, Avrupa, Kafkasya, Çin ve Rusya Federasyonu içindeki Türki bölgeler ile Türk diasporasını kapsar. Çünkü kavramın ifade ettiği, tüm Türk Cumhuriyetleri ve özerk Türk Cumhuriyetleri ve topluluklarıdır.
Türk Dünyası ile eşanlamlı olan Türkeli kavramı ise, 19. yüzyılda ve 20. yüzyılın başlarında tüm Türk halkları için kullanılmış coğrafi ve kültürel bir kavram olarak eskilerde kalmıştır. Çoğunlukla, Türklerin çoğunlukta olduğu bölgeler için kullanılmaktadır.
Türk dünyası ekonomisi [değiştir]
Türk dünyası ülkelerinin en sanayileşmiş olanı Türkiye'dir. Türkiye'den sonra Kazakistan-Azerbaycan-Türkmenistan-Özbekistan-Kırgızistan olarak gider.
Türk Dünyası
Bağımsız Türk Devletleri[göster]
Azerbaycan
Kazakistan
Kırgızistan
Kuzey Kıbrıs
Özbekistan
Türkiye
Türkmenistan
Özerk Yapılar[göster]
Rusya Federasyonu
Altay
Başkurdistan
Çuvaşistan
Hakasya
Kabardino-Balkarya
Balkarya
Karaçay-Çerkes
Karaçay
Tataristan
Tuva
Saha
Çin Halk Cumhuriyeti
Sincan Uygur Özerk Bölgesi
Moldova
Gagavuzya
Özbekistan
Karakalpakistan
Azerbaycan
Nahcivan
Diğer Türk toplulukları[göster]
Balkanlar ve Avrupa
Arnavutluk'taki Türkler
Batı Trakya Türkleri
Bulgaristan'daki Türkler
Finlandiya Türkleri
Karaim Türkleri
Kırım Tatarları
Kosova'daki Türkler
Bosna'daki Türkler
Sancak Türkleri
Makedonya'daki Türkler
Romanya'daki Türkler
Orta Doğu
Irak Türkmenleri
Türkmeneli
Asya
Ahıska Türkleri
Yugurlar
İran'daki Türk halkları
Rusya'daki Türk halkları
Önemli Şehirler[göster]
Başkentler
Abakan / Hakasya
Aşkabat / Türkmenistan
Ankara / Türkiye
Astana / Kazakistan
Bakü / Azerbaycan
Bişkek / Kırgızistan
Çeboksarı / Çuvaşistan
Gorno-Altaysk / Altay
Karaçayevsk / Karaçay
Kazan / Tataristan
Kızıl / Tuva
Nalçik / Balkarya
Nukus / Karakalpakistan
Taşkent / Özbekistan
Ufa / Başkurdistan
Urumçi / Sincan
Yakutsk / Saha
Önemli Şehirler
Amur
Akmescit
Astrahan
Çelyabinsk
Kaşgar
Kerkük
Kurgan
Meşhed
Mezar-ı Şerif
Merv
Olgey
Orenburg
Omsk
Prizren
Samara
Şiraz
Tebriz
Tümen
Ulyanovsk
Coğrafya ve Tarih[göster]
İlgili Coğrafi Kavramlar
Türkistan
Kırım
Kafkasya
Dobruca
İdil-Ural
Sibirya
Balkanlar
Orta Asya
Anadolu
Maveraünnehir
Hazar denizi
Horasan
Altay Dağları
Tanrı Dağları
Gobi çölü
Taklamakam Çölü
Karakum Çölü
Deşt-i Kıpçak
Kingan Dağları
Baykal Gölü
Selenga nehri
Tarih
Öntürkler
Türk tarihi
Tarihî ve çağdaş Türk devletleri
Türk tarihi literatürü
16. yüzyıl sonrası Türk tarihi
SSCB
Felsefi ve Siyasi Kavramlar[göster]
Türkçülük
Türk Birliği
Turan
Orta Asya Birliği
Türk halkları arası ilişkiler[göster]
Türk ulusları arası resmi organizasyonlar
Türk Zirvesi
Türk Kurultayı
Türksoy
ECO
TÜRKPA
TDBB
Türkiye menşeili resmi kurumlar
TİKA
TÜDEV
g • t • d
Türkeli Kavramı
19. yüzyılın sonlarında ise günümüzde kullanılan Türk Dünyası teriminden daha çok "Türkeli" terimi kullanılmıştır. Türkeli ile Türk Dünyası sözcükleri eşanlamlı terimlerdir. Türkeli sözcüğü Türk ili anlamına gelmektedir ve Türk halklarının çoğunlukta oldukları coğrafyaya verilen Türkçe isimdir. Türkeli kelimesi özellikle 19'ncu yüzyılın ortalarında meşrutiyet kazanan Türkçülük ile Türkiyede ve Rusya Türklerince kullanılmaya başlanmıştır.
1930'larda Mustafa Kemal Atatürk Türkeli kavramını şöyle açıklamaktadır: "Türk Milleti Asya'nın garbında ve Avrupa'nın şarkında olmak üzere kara ve deniz sınırlarıyla ayırt edilmiş, dünyaca tanınmış büyük bir yurtta yaşar... Onun adına Türkeli derler... Türk yurdu daha çok büyüktür… Yakın ve uzak zamanlar düşünülürse, Türk'e yurtluk etmemiş kıta yoktur... Bütün dünyada, Asya, Avrupa, Afrika Türk atalarına yurt olmuştur... Bu hakikatler eski ve hususiyle yeni tarih vesikalarıyla malûmdur."[kaynak belirtilmeli]
|
